برای چشم های پف آلود

از همون روز اول که ديدمش، فهميدم اين آدم زندگي منه!»، «خيلي زود عاشق هم شديم و خيلي زود هم تصميم گرفتيم ازدواج کنيم و حالا هم که يک ماه از ازدواجمون مي‌گذره، خيلي خوشبختيم!» و هزاران جمله آشناي ديگر که با شور و حرارتي وصف‌ناشدني گفته مي‌شوند اما زماني از گفتن اين جمله‌ها نمي‌گذرد که مي‌شنويم: «اصلا نمي‌دونم چرا اينجوري شد! ما که عاشق هم بوديم...» يا بعضي‌هاي ديگر که مي‌گويند: «از اولش هم منو دوست نداشت؛ هرکاري کردم عاشقم نشد و حالا هم اين وضع زندگيمه ...» واقعا داستان چيست؟ چرا بعضي از زوج‌هايي که زندگي‌شان را با عشق آغاز مي‌کنند، ناگهان به بن‌بست مي‌رسند راه را اشتباه مي‌روند يا از اول در مسير اشتباهي بوده‌اند؟ چه‌طور بايد تفاوت بين عشق‌هاي زودگذر و عشق واقعي را بفهميم؟
آيا واقعا هر علاقه‌اي به جنس مخالف مي‌تواند سرآغاز عشق و در پي آن ازدواج باشد؟!

عشق اسطوره‌اي مال کتاب‌هاست!
متاسفانه در ادبيات کلمات مشابه بسياري به اشتباه جاي يکديگر استفاده مي‌شوند و عشق هم از همين گروه است. عشقي به عنوان عشق اسطوره‌اي در ادبيات ما وجود دارد که احتمال وقوعش در دنياي واقعي بسيار کم است. حتي وقتي فردي ادعا مي‌کند آنقدر فرد ديگري را مي‌خواهد که حاضر است همه را بدهد تا او را به‌دست بياورد، جدا از واکنش طرف مقابل، جاي بحث و بررسي دارد که آيا واقعا چنين چيزي ممکن است يا خير. در مفاهيم انساني اين نوع رابطه بعيد است اما غيرممکن نيست؛ مثلا اين عشق بين انسان و خداوند متعال امکان‌پذير است. ما وقتي به فردي علاقه داريم، دوست داريم تمام توجه او به ما باشد و اگر به ديگري توجه کند، آزرده مي‌شويم. تنها خداوند است که ما دوستش داريم و وقتي ديگران مورد توجه خداوند قرار مي‌گيرند، ناراحت نمي‌شويم که هيچ، خوشحال هم مي‌شويم. اين تنها مثالي بود که مشخص شود عشق انساني با عشق‌هاي اسطوره‌اي بسيار متفاوت است.

عشقي که زود نفرت‌انگيز مي‌شود!
نکته‌ديگري که در روابط انساني بايد به آن دقت داشته باشيم اين است که شايد فردي را بي‌نهايت دوست داشته باشيم و به اشتباه اسم عشق هم روي رابطه‌مان بگذاريم، اما مهم اين است که ما هم آن فرد را براي خودمان مي‌خواهيم و هرقدر براي ما عزيز باشد، اگر طردمان کند يا فرد ديگري را به ما ترجيح دهد، آرزو مي‌کنيم همان آدم خيلي‌خيلي عزيز اصلا ديگر در اين دنيا نباشد! به همين دليل کاربرد واژه عشق بايد با دقت بيشتري انتخاب شود.

عامل محرکه را بشناسيد!
وقتي دو جنس مخالف يکديگر را در محل کار، خواستگاري و... مي‌بينند يا جايي ارتباط اجتماعي برقرار مي‌کنند و هر دو احساس نزديکي زيادي به يکديگر دارند، اين حسشان هر روز بيشتر مي‌شود تا اينکه به رابطه نزديک‌تري تبديل مي‌شود و افراد متوجه مي‌شوند به طور اختصاصي به هم احساس وابستگي دارند. اولين سوالي که افراد بايد از خود بپرسند اين است علاقه‌اي که حالا نسبت به ديگري دارند و به وابستگي تبديل شده، از کجا شروع شده؟ يعني عامل محرکش چيست؟ ظاهر و حالت فيزيکي اوست يا نوع و سبک ارتباطي که با ما برقرار مي‌کند، شايد هم ديدگاهش در مسائل اجتماعي توجه‌مان را جلب کرده يا حتي ممکن است موقعيت اقتصادي و اجتماعي فرد و شايد هم ترکيبي از چند عامل برايمان جذاب بوده، پس در اولين مرحله بايد صادقانه عامل محرک را مشخص کنيم چراکه ارزش‌گذاري همين عوامل محرک است که نقش کليدي در ايجاد علاقه و وابستگي ما به ديگري دارد.

«هيجان ناپايدار» يا «عشق زودگذر»
وقتي بعضي افراد مي‌گويند در همان اول حس عجيبي نسبت به فلاني داشتم و احساس کردم خيلي دوستش دارم و... اين حالت‌ها هيجان‌هايي هستند که عامل محرکه‌اش هيجاني و زودگذر است. چراکه همه هيجان‌ها عمر مشخصي دارند و در بستر زمان حتي ممکن است از بين بروند. پس چيزي به اسم «عشق گذرا» وجود ندارد؛ هيجاني ناپايدار است که بر اساس نيازهاي مختلف افراد بروز مي‌کند و اين نيازها ممکن است زماني وجود داشته باشند و در موقعيتي ديگر نباشند. پس اگر مي‌خواهيم به احساسي عميق و پايدار برسيم و رابطه‌اي داشته باشيم که منجر به ازدواج پايدار شود، بايد فرايند شکل‌گيري احساساتمان را مرور کنيم. اگر در روابط، چنين فرايندي- که در ادامه خواهيم گفت- شکل بگيرد، طبيعي و قابل‌استناد است و مي‌تواند حقيقي بودن يک علاقه را مشخص کند.

از عشقتان مراقبت کنيد تا زنده بماند!
«عاشق مني؟! پس فقط من بايد در اولويت باشم!» اما در روابط سالم انساني چنين چيزي امکان‌پذير نيست؛ حتي در دوست‌داشتن‌هاي فوق‌العاده‌اي که بين يک زوج برقرار است. در يک رابطه سالم، همه‌چيز بايد سرجايش باشد. مهم‌ترين نکته‌اي که افراد بايد به خاطر بسپارند اين است که هيچ رابطه يک‌طرفه‌اي پايدار نيست و پايدار نخواهد ماند بنابراين وقتي همسرمان عشق و علاقه‌اش را به ما ابراز مي‌کند، به هر شکلي از ما مراقبت مي‌کند و توجهش را به هر وسيله‌اي به ما نشان مي‌دهد، ما هم در اين رابطه بايد وظايف خود را انجام دهيم و براي پابرجا نگه داشتن اين احساس، تلاش کنيم.

 پس بعد از گذراندن فرايند لازم و شکل گرفتن احساس عميق بين زوج، نوبت به «مراقبت» مي‌رسد تا رابطه آسيب نبيند. نکته‌اي که بسيار مهم است و خطاي زيادي در آن رخ مي‌دهد، اين است که بسياري از افراد به شريک زندگي‌شان مي‌گويند: «تو همسر مني، «بايد» من را دوست داشته باشي!» اما دوست داشتن احساسي است که بايد شکل بگيرد و بايدي در کارش نيست. پس اگر اوايل ازدواج احساس دوست داشتن شکل مي‌گيرد اما از آن مراقبت نمي‌شود و از بين مي‌رود، نياز به بازسازي وجود دارد اما بايدي در کار نيست.

پيش‌نيازها را پاس کنيد؛ بعدا عاشق شويد!
در جمع، دانشگاه، محل کار... فردي توجه شما را (از نظر ظاهر، مهارت‌ها و...) به خود جلب مي‌کند. به همين دليل يک گرايش ذهني براي شما ايجاد مي‌شود؛ پس دقت بيشتري به فرد مي‌کنيد، رفتارها، مهارت‌ها، شخصيت و... او را مورد ارزيابي بيشتر قرار مي‌دهيد و کم‌کم ممکن است به اين نتيجه برسيد که وقتي کنار او هستيد، حال خوبي داريد. بنابراين احساس مي‌کنيد دوست داريد زمان بيشتري را با اين فرد بگذرانيد و به اين ترتيب به مرحله بعد، يعني «تمايل» مي‌رسيد. وقتي اين تمايل ايجاد شد، مرحله «وابستگي» پيش مي‌آيد. يعني در پي رفت‌و‌آمدهاي اجتماعي اين احساس به وجود مي‌آيد و سر ساعت مشخص دوست داريد طرف مقابل را ببينيد، با او صحبت کنيد، براي هم وقت بيشتري بگذاريد و.... و وقتي اين اتفاق‌ها نيفتد، احساس کمبود و دلتنگي مي‌کنيد.

در واقع بعد از وابستگي است که مرحله دلبستگي پيش مي‌آيد. يعني نه‌تنها حضور فرد براي شما مهم شده، بلکه عاطفه‌اي هم نسبت به او پيدا کرده‌ايد. اگر مرحله دلبستگي تداوم پيدا کند و در موقعيت‌ها و شرايط مختلف تکرار شود، شرايط براي دوست داشتن طرف مقابل مطرح مي‌شود پس اين فرايند بايد در روابط بين دو جنس که مي‌خواهند به ازدواج ختم شود، شکل بگيرد. وقتي فرد به قدري طرف مقابل را دوست دارد که حاضر است هر کاري از دستش برمي‌آيد انجام دهد تا او خوشحال باشد، آرامش داشته باشد، امکانات متفاوتي برايش فراهم شود و ترجيحش در زمان‌هاي متفاوت اوست، اين «دوست داشتن عميق»ي است که اسمش را هرچيزي حتي «عشق» مي‌توان گذاشت!

آیا اجازه می دهید نزدیکان و دوستان و حتی غریبه ها به شخصیت واقعی شما پی ببرند یا ترجیح می دهید ناشناخته باقی بمانید و فردی دیده شوید که واقعا نیستید؟ در ارتباط با نمونه های ذکر شده در آزمون حاضر کدام یک از گزینه ها را انتخاب می کنید؟

احساساتی مانند حسادت، لجبازی و خودرأی بودن از نشانه های ضعف شخصیت هستند.
الف: من این ویژگی را بروز نمی دهم؛ زیرا نمی دانم طرف مقابلم با دیدن این ویژگی چگونه واکنش نشان خواهد داد.
ب: شاید کمی این ویژگی ام را نشان دهم.
ج: مطمئنا اگر چنین احساسی داشته باشم آن را نشان می دهم.
د: به چه دلیل باید این احساسم را مخفی کنم؟

روابط عاطفی و ارتباط با همسرتان
الف: در مورد این موضوع با هیچ کس صحبت نمی کنم؛ زیرا نمی دانم طرف مقابلم چگونه واکنش نشان می دهد.
ب: شاید کمی در مورد این موضوع با آنها صحبت کنم اما فقط در صورتی که بدانم در نهایت با هم به تفاهم می رسیم.
ج: ساعت ها در مورد این موضوع صحبت می کنم.
د: آزادانه با همه در مورد این موضوع صحبت می کنم.

در طول زندگی کارهایی انجام داده اید که اکنون از انجام دادن آن کارها احساس شرمندگی می کنید.
الف: من این موضوع را بروز نمی دهم؛ زیرا نمی دانم طرف مقابلم در صورت مطلع شدن از این موضوع چگونه واکنش نشان خواهد داد.
ب: شاید در صورت لزوم، مختصری در مورد این کارها صحبت کنم.
ج: ساعت ها در مورد این موضوع صحبت می کنم.
د: خیلی راحت به همه می گویم دلیلی ندارد که بخواهم گذشته ام را پنهان کنم.

مسائلی که شما را بسیار عصبانی می کنند؛ مانند صف های بلند و طولانی، فروشگاه های شلوغ، مشتریان بی ادب و ...
الف: من این موضوع را بروز نمی دهم؛ زیرا نمی دانم طرف مقابلم در صورت مطلع شدن از این موضوع چگونه واکنش نشان خواهد داد.
ب: شاید در صورت لزوم مختصری در مورد این کارها صحبت کنم.
ج: ساعت ها در مورد این موضوع صحبت می کنم.
د: خیلی راحت در مورد این موضوع با همه صحبت می کنم.

 
بهترین زمان برای مطالعه را انتخاب کنید
شما الگوی فرزندان تان هستید و فرزندان آینه شما. بهتر است شما برای مطالعه تان برنامه ریزی کنید و به طورکلی روزانه یک ساعت معین را به این امر اختصاص دهید. در واقع مناسب ترین موقعیت برای مطالعه، زمانی است که فرزندانتان در کنار شما هستند. هیچگاه در زمان خواب و با کسالت مطالعه نکنید. به نوعی می توان گفت فرهنگ سازی در زمینه مطالعه در یک خانواده ایرانی، زمینه افزایش فرهنگ خانواده فراهم می کند.
 
مکانی خوب برای یادگیری خوبیها
ممکن است شما در حال حاضر نتوانسته باشید بهترین مکان مطالعه را در محل زندگی خود پیدا کنید. او وقتی شما را حین مطالعه در مکان مناسبی نمی بیند به نوعی موقعیت یابی اش را برای مطالعه از دست می دهد. به نوعی می توان گفت، این امر باعث می شودکه او سردرگم شود.

شما نباید در مکان های نامناسبی مثل سر میز شام، مقابل تلویزیون، درحضور جمع یا درمهمانی مطالعه اش را انجام دهید، این امر عادت های نامناسبی را در فرزندتان بوجود می آورد. در واقع با حضور در محیطی که تمرکز از بین نرود می توان یک مطالعه مفید داشت. شیوه ای که شما برای مطالعه تان تعیین می کنید، باعث می شود فرزند شما الگوی مناسبی برای مطالعه اش داشته باشد.
 
کتاب نقشه زندگی
یادمان باشد کتابها تاثیر گذارند و در مواردی هر فرد شیوه زندگی اش را از کتابها اقتباس می کند. شما با کتابهایی که به فرزندتان پیشنهاد می دهید، غیر مستقیم نقشه زندگی او را ترسیم می کنید. در واقع این کتابها چراغ راه او را روشن می کنند و باعث می شود خودش در این مسیر یافته های ارزنده تری پیدا کند.

چرا مطالعه می کنید؟
برای مطالعه کتابهایتان هدف تعیین کنید. این امر باعث می شود که فرزند شما هم مطالعه خود را علاوه بر کتب درسی در خط فکری خاصی حرکت دهد. در واقع در مسیر مطالعه دست اندازهایی است که اگر فرد هدف نداشته باشد ممکن است با دیدن فرازو نشیب ها بی خیال قصه شود. هدف هر چه بیشتر راه را زیبا و روشن می کند. یادتان باشد فرزند شما، مخصوصا در سالهای اول زندگی شما را می بیند. او آنچه شما انجام می دهید درک می کند و در آینده نزدیک خواهید دید که او خود شما شده است حتی اگر در دیدگاه هایش با شما تفاوت داشته باشد. به نوعی می توان گفت بهترین عادات را برای مطالعه انتخاب کنید، این امر کمک می کند تا شما بهترین روزگار را با کتابهایتان سپری کنید.
 
به دنبال شریک بگردید
همیشه می گویند شراکت خوب نیست اما در مورد مطالعه کردن سعی کنید برای خودتان یک شریک پیدا کنید. به طور مثال زمانی که قرار است یک کتاب را مطالعه کنید، در کنار هم بودن باعث می شود ایده ها و پیشنهادات تان را در اختیار هم قرار دهید. اگر شما زمانی را در نظر بگیرید تا در مورد مباحث کتاب بحث می کنید، این مطالعه مثمر ثمر خواهد بود. یک نکته حائز اهمیت این است که اگر این شراکت را با فرزندتان انجام دهید، مطمئنا او را به کتاب وابسته تر خواهید کرد.
 
یادگاری هایی از یک کتاب
یادداشت برداری از موارد مطالعه شده و دسته بندی آنها کمک می کند تا شما اطلاعات مفیدی از آنچه خوانده اید جمع آوری کنید. در واقع شما با این کار کمک می کنید فرزندان تان بتوانند از این مطالب دسته بندی شده استفاده کنند. علاوه بر این او هم یاد می گیرد از همین حالا آنچه را می خواند،حفظ کنید.